Woda jest naturalnym środowiskiem w którym żyją ryby i właśnie dlatego odgrywa tak znaczącą rolę. Niby woda to woda ale woda jest wodzie nie równa, przynajmniej dla ryb, gdyż nie jest obojętnym to jaką wodę zapewnimy naszym rybkom. Najważniejsze aby zapewnić i odpowiednią pod względem chemicznym wodę. W zależności na jakie ryby się zdecydujemy będzie to łatwe lub trudne a nawet kłopotliwe, dlatego juz na samym początku polecam aby początkujący zaczynali od mało wymagających i "twardych" ryb, a w miarę nabierania doświadczenia zaczęli hodować bardziej wymagające. A dlaczego woda jest wodzie nie równa? Otóż woda w przyrodzie (czyli ta w której żyją ryby) nie jest jak nas uczono tylko tlenkiem wodoru, czyli h2o (woda destylowana). Oprócz h2o woda zawiera jeszcze ogromną ilość związków, które się w niej rozpuściły (woda jest jednym z najlepszych rozpuszczalników). Ilość tych związków i rodzaj pozwala nam odróżnić np. wodę morską od wody słodkiej lub też wodę z jeziora Tanganika od wody z rzeki Amazonki. Owszem wodę destylowaną można używać do celów akwarystycznych ale nigdy samej. Może ona nam służyć np. do zwiększenia ph poprzez dodanie jej w niedużej ilości do akwarium.
Jak już wiemy woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem. Znaczy to dokładnie tyle że rozpuszczają się w niej znajdujące się w przyrodzie kwasy (znajdują się m.in. w glebie torfie i roślinach). W wodzie rozpuszczają się także związki takie które działają odwrotnie niż kwasy czyli odkwaszają wodę. Są to związki zasadowe (in. alkaliczne). O wodzie w której znajduje się przeważająca ilość substancji zakwaszających mówimy że jest kwaśna, czyli inaczej ma odczyn kwaśny, zaś woda w której jest przewaga związków zasadowych ma odczyn zasadowy lub mówimy że jest zasadowa. Natomiast woda która zawiera mniej więcej po tyle samo tych substancji jest obojętna (np. woda destylowana) i tak też o niej mówimy. Do oznaczania odczynu wody stosuje się pojęcie "ph". Skala ph jest od 0 do 14.
Woda:
O pH 0-7 jest o odczynie kwaśnym (kwaśna)
O pH 7 jest o odczynie obojętnym (obojętna)
O pH 7-14 jest o odczynie zasadowym (zasadowa).
Odczyn wody możemy określić za pomocą testów które z pewnością znajdziemy w sklepie akwarystycznym.
Drugim bardzo ważnym czynnikiem określającym jakość wody jest twardość Twardość wody podobnie jak odczyn jest wynikiem rozpuszczających się w niej substancji a dokładniej związków wapnia i magnezu. Miarą twardości (używanej m. in. w Polsce i Niemczech) jest 1N, czyli zawartość 0,01g tlenku wapnia lub magnezu w 1l wody.
Pod względem twardości wody dzielimy na:
bardzo miękkie-twardość 0-4N
miękkie-twardość 4-8N
średnio miękkie-twardość 8-12N
twarde-twardość 12-18N
bardzo twarde-twardość 18-30N
nadzwyczaj twarde-twardość powyżej 30N
Podobnie jak w przypadku odczynu twardość najłatwiej jest określić za pomocą testów które znajdziemy w sklepie akwarystycznyym.
Do celów akwarystycznych najlepiej używać wody wodociągowej. Na początku trzeba sprawdzić jej parametry (w różnych regionach parametry są różne ale najczęściej jest obojętna i lekko twarda)i czy nie zawiera np. metali ciężkich. Jeśli parametry wody mieszczą się w wymogach ryb które zamierzamy chodować to nic nie musimy robić, ale jeśli są inne to należy je tak skorygować aby były odpowiednie do wymogów naszych ryb (o korygowaniu wody będzie trochę póĽniej). Czasami może zdarzyć się tak że woda będzie zawierała metale ciężkie. Przyczyną tego może być to że stała ona zbyt długo w rurach, dlatego należy poczekać aż stara woda wyleci i użyć świeżej. Jeśli i ta będzie zawierała nie pożądane substancje to w sklepie akwarystycznym mamy sporo środków do uzdatniania wody (np. do wiązania metali ciężkich). W wodzie wodociągowej jest zawsze mniej lub więcej chloru, który jest nie pożądany w akwarium. Należy go usunąć. Możemy to zrobić na kilka sposobów: albo pozostawić wodę na kilka dni, silnie ją napowietrzać i poczekać aż chlor sam zniknie albo kupić odpowiedni preparat do uzdatniania wody, który skutecznie usunie go z wody. Takim preparatem może być np. Antychlor lub lub Aqutan, przy czym ten drugi oprócz usuwania chloru robi jeszcze kilka innych rzeczy jak np. wiąże metale ciężkie. Bardzo ważną rzeczą jest aby w czasie częściowej podmiany wody, wodę którą zamierzamy wlać do akwarium skorygować tak aby miała takie same parametry jak ta w akwarium, no i oczywiście trzeba też usunąć z niej chlor. Jeśli nie skorygujemy wody to zmieni ona parametry wody w akwarium co bardzo szkodzi rybą.
Przygotowanie wody nadającej się do akwarium to nie wszystko. Po założeniu akwarium należy regularnie kontrolować parametry wody i gdy się one zmienią trzeba niezwłocznie je skorygować. Tym razem nie badamy juz tylko odczynu i twardości wody jak to było w czasie przygotowywania wody ale także robimy testy na azotany, amoniak itd. Początkowo testy robimy dość często gdyż w początkowym okresie akwarium zachodzi najwięcej zmian, potem możemy nieco rzadziej sprawdzać parametry. Trudno powiedzieć jak często gdyż zależy to od akwarium-im mniejsze akwarium tym testy powinno się wykonywać częściej. Jak już mówiłem wcześniej gdy parametry wody się nagle zmienią trzeba je niezwłocznie skorygować. Poniżej przedstawiam kilka sposobów jak to zrobić (w zależności od tego co chcemy korygować). Czasem korygowanie ph może nam zmienić twardość. Dzieje się tak ponieważ odczyn i twardość są ze sobą powiązane. Jeżeli mamy wodę kwaśną to jest ona najczęściej i miękka, zaś jeśli mamy wodę alkaliczną to jest ona najczęściej i twarda. Dlatego uzyskanie wody alkalicznej i miękkiej jest bardzo trudne, a nawet jeśli się nam to uda to najprawdopodobniej powróci ona po pewnym czasie do dawnych parametrów.
Zwiększenie ph wody i twardości
Najłatwiej jest to zrobić wkładając do akwarium kilka wapiennych skał. Będą one stopniowo uwalniały wapń zwiększając twardość i alkaliczność. Możemy też uzyć firmowych preparatów do alkalizowania wody.
Zmniejszenie ph i twardości
Zmniejszyć ph możemy filtrując wodę przez torf. Dodatkowym tego skutkiem będzie też zmiękczenie jej. Dzieje się tak ponieważ torf składa sie z obumarłych częsci roslin które zawierają różne kwasy. Podobny efekt daje też drewno jednak w duzo mniejszym stopniu.
Podane tutaj sposoby na zmienianie parametrów wody nie są jedyne. Myślę że są dość łatwe i wystarczą. Nie napisałem np. jak tylko zmniejszyć ph bez zmniejszania twardości, ponieważ w akwarystyce raczej nie będzie nam to potrzebne, gdyż ryby które potrzebują kwaśnej wody żyją w kwaśnej i miękkiej wodzie a nie np. kwaśnej i twardej. Poza tym otrzymanie takiej wody jest arcytrudne, a nie wykluczone że niemożliwe.
